ҮҘҘӘРЕ ЕГӘРЛЕ, ҮҘҘӘРЕ ЕТЕҘ

Әйтергә кәрәк, табыуы еңелдән булманы. Баҡтиһәң, кимереүселәр отрядына ҡараған йәнлектәрҙе кешеләр аҫрап бармай. Ә бына Анастасия Ефимова ҡомаҡтар

ғына түгел, эт, йорт ҡуяны, диңгеҙ сусҡаһы, шиншилла кеүек хайуандарҙы үрсетә икән. Шуныһы хужабикә бесәй тотмай, уның артынан ҡарауы еңел түгел, ти, бына хикмәт.

– Ҡомаҡтарҙы үрсетеү менән биш-алты шөғөлләнәм, әле улар алтау ғына, элек күберәк ине. Мин был йәнлектәрҙе яратам, ҡалала уны тотоусылар бик һирәк, шуға элек минән килеп ала торғайнылар, быйыл бигерәк тә яңы йыл символын һатып алырға теләп шылтыратыусылар күп булды. Әммә һатмайым, был дөрөҫ түгел, тип уйлайым, сөнки уларҙы бүләк итергә ярамай, кеше үҙ теләге менән һатып алырға һәм уны ҡарарға кәрәклеген аңларға тейеш, – ти Анастасия.

Ҡомаҡтарға Анастасияның мөхәббәте ҙур булһа ла, фотоға төшөргә күндерә алманыҡ, туғаны Евгений Мөхәмәтйәнов шатланып беҙгә ярҙам итергә риза булды. Ҡомаҡтар ҙа кеше кеүек үҙенсәлекле икән, күҙ алдына килтерегеҙ әле: алты ҡомаҡтың береһе эт өҫтөнә ултырып, өй буйлап елдерергә ярата, ә икенсеһе һәр ваҡыт хужабикәһенә иркәләнә, ти. Өсөнсөһө иһә бигерәк башлы, иректә йөрөп ала ла, үҙенә кәрәк булһа, ситлекте асып, кире үҙ ояһына инеп ултыра. Шуныһы бар: ҡомаҡтар оҙон ғүмерле түгел, 2-3 йыл йәшәгәндән һуң ҡартайып үлеп китәләр. Тик, ғалимдар һүҙҙәренә таянғанда, был йәнлектәр бик боронғо икәнен беләбеҙ, улар 40-50 миллион йыл элек ер шарында барлыҡҡа килгән.

Хужабикә шулай уҡ уларҙың тиҙ үрсергә һәләтлелеген билдәләй, бер юлы 7-25 кескәй ҡомаҡ тыуыуы мөмкин. Былай булғас, 2020 йылда демография хәленең яҡшырыуын көт тә тор. Нимә ашатырға, нисек ҡарарға һуң ҡойроҡло, үткер күҙле йәнлекте?

– Магазинда махсус ашамлыҡтар һатыла, өҫтәлдә булған ризыҡты ашатырға ярамай, уларға насар тәьҫир итә. Тағы ла бер ыңғай яғы бар, уларҙы тышҡа сығарып,

саф һауала йөрөтөргә кәрәкмәй. Өй эсендә йөрөтөп алыу еткән, ул саҡта йорт йыһазын кимермәй, бер аҙ йөрөп алғас, кире ояһына инеп ултыра, – тип тә өҫтәй

анастасия хайуандарының егәрлелеген, теремеклеген һыҙыҡ өҫтөнә алып. Күргәндәргә өҫтәп, “ҡомаҡ йылы”нда кешеләрҙең дә егәрлелеге, етеҙлеге ташып тороуын, тормошто яратыуҙарын теләргә генә ҡалалыр...