Бер быуатлыҡ ғүмер кисергән

Анисия Михайловна (Ҡыҙ фамилияһы - Петрова) күп балалы һәм бик тырыш ғаиләлә тыуа, ғаиләләге 9 бала араһында ул  - иң кесеһе була, ғаиләлә 6 ул һәм 3 ҡыҙ үҫә.  Анисия – ата-әсәһенең  иң  яратҡан ҡыҙы була, уны ағалары ла, апалары ла бик ярата.  Аяғында ныҡлы баҫып торған бай крәҫтиән ғаиләһендә бөтә балалар ата-әсәләре менән хужалыҡта эшләй, хәләл икмәк өсөн тырыша. Ата-әсәһенең хужалығында күп йорт малы, һыйыр, ат, бер нисә тиҫтә йорт ҡош-ҡорто була.Туғыҙ  баланан бары алтыһы ғына иҫәнҡалып ҡартайғансы йәшәй. кеше генә иҫән ҡала һәм ҡартлыҡҡа тик йәшәй., Өлкән ағалары Филимон улы  Виталий менән (Сталинград өсөн барған алыштарҙа), Афанасий һәм Наум һуғышта һәләк булалар,  Кесе ағалары Тимофей, Илья һәм Сергей фронттан тере ҡайталар һәм оло йәшкә тиклем йәшәйҙәр. Петров Сергей Михайлович 102 йыл йәшәй, Өфөлә вафат була, Икенсе ағаһы Петров Илья Талбазы ауылында судья секретары булып эшләй ул ваҡытта ярайһы уҡ грамоталы була, 80 йәшендә вафат була. Петров Тимофей Михайлович совет власы урынлаштырылған тәүге йылдарҙа уҡ милицияға китә, унда пенсияға тиклем намыҫлы эшләй, Ауырғазы районының беренсе милиция начальнигы булып тора (уның тураһында мәғлүмәт милиция музейында бар). Ата-әсәһе улдарын һуғыштан көтөп алалар. Петровтар ғаиләһендә һәр ваҡыт тыныслыҡ һәм тәртип хөкөм һөрә, Аталары; «Өйҙә көслө тауыш менән һөйләшмәгеҙ, тауышығыҙҙы күтәрмәгеҙ, һөйләшергә теләһәгеҙ, урамға сығығыҙ» тип киҫәтеп торған.. Ата-әсәһе оҙон ғүмер кисерә, күп эшләй, балаларына ярҙам итә. Атаһы оҫта тегенсе була, дубленкалар тегә һәм быйма  баҫып йөрөй. Анисия хәтерләгәнсә,, ғаилә ярлы булмаһа ла, ҡышҡыһын ҡыҙҙар өсөн быймалар  етмәй, шуға күрә улар йәки бер нисә класс ҡына мәктәптә уҡый йәки бөтөнләй уҡымай, сөнки мәктәп күрше ауылда була, ә ҡыш ул саҡтарҙа бик һыуыҡ була. Улдары бөтәһе лә уҡый, уларға белем бирәләр. Атаһы бөтә округҡа билдәле абруйлы кеше була, әсәләре йорт хужабикәһе һәм бик диндар була. Ул бала сағынан уҡ  Анисияны  дингә өйрәтә.»Алты йәшемдән башлап әсәйем мине сиркәүгә йөрөтә. Ә сиркәү Табын ауылында, өйҙән бер нисә тиҫтә километр алыҫлыҡта урынлашҡан, ғәҙәттә йәйәү йөрөгәндәр. бер ваҡыт уларҙы урмандан ике билдәһеҙ һәм бик шикле кеше ҡаршылай, уларҙың бәхетенә күрә  арбала үтеп барған халыҡ әсә менән ҡыҙҙы у талауҙан ҡотҡара. 30-сы йылдарҙа юл йөрөүҙәр  хәүефле була шул.. Был осраҡтан һуң улар йәйәү йөрөмәй һәм сиркәүгә һирәгерәк йөрөй. Ғаиләлә башлыса ир-егеттәр була.Шулай уҡ өс ҡыҙ үҫә, улар әсәһенең хужалыҡ буйынса ярҙамсылары була, Кесе Анисия  ата-әсәһенең иң яратҡан ҡыҙҙары була.Тыйнаҡ, эшсән, матур, уйын майҙансығына бөтөнләй йөрөмәгән ул. Һуғыш башланғанда Анисияға 17 йәш  тулған була. Бик ауыр килә һуғыш йылдары, «Бөтәһе лә фронт өсөн, барыһы ла Еңеү өсөн»тигән заданиены үтәп, бик күп эшләйҙәр. Анисияны хеҙмәт лагерҙарына урман ҡырҡырға ебәрәләр. Был хаҡта ул ҡалтырана-ҡалтырана һөйләй. «Ҡурҡыныс һәм бик ауыр булды» тип илай-илайһөйләй ул.. Өлкән апаһы Варвара Силәбе өлкәһенә ағас әҙерләүгә ебәрелә, һуңынан имен-аман ҡайта. Ағас әҙерләүҙән ҡайтҡас, һеңлеһе колхозда эшләй башлай. Бөтә аңлы ғүмерен Анисия ауыл ерендә йәшәй һәм эшләй. Колхозда йәш Анисияға эш майҙаны  ышанып тапшырыла, ул алыҫ яландарҙан бесәнен дә, һаламын да , һыуын да, мал аҙығын да  дауыл булғанда ла, сыҙап тормаҫлыҡ  эҫелә лә ташый. Атҡа атланып һыбай саба, , малайҙарҙан һис тә ҡалышмай, ысын амазонка кеүек була. Һуғыш тамамланғандан һуң өс ағай-энеһе әйләнеп ҡайта, улар өйләнешеп эшкә урынлашалар һәм Софиполь ауылына күсеп сығып, , унда үҙ йортон һәм хужалығын булдыралар. , Анисия ауыр сиргә дусар булған әсәһен тәрбиәләй. Шулай итеп 30 йәшкә тиклем кейәүгә сыҡмай.Әсәләре үлгәс кенә Варвара апаһы  уны Талбазыға алып китә һәм СПТУ-ға техник булып эшкә урынлаштыра. Бында ла еңел булмаған эш, мейес-галанкаларҙы һыу менән тултырырға, һыуҙы (80 көршәк) ташырға кәрәк булған; был эште уҡыусылар уҡырға  килгәнгә тиклем тамамларға кәрәк булған.Анисия  бик иртә тора, ә ял көндәрендә СПТУ ҡаршыһындағы аҙыҡ-түлек магазинын һаҡлай. Һаҡсылар өсөн махсус бүлмә булмай, теләһә ниндәй һауа шарттарында магазин алғы яғында төн буйына тора. Йәшәргә урын булмай. Туғандары һеңлеһен кейәүгә бирергә ҡарар итә. 1954 йылда Ауырғазы районының Наумкино ауылынан  40 йәшлек фронтовика кейәүгә бирәләр. У лир бик матур, ләкин уҫал була Биш балаға ғүмер бирә улар,  тик тәүге  улдары сабый сағында вафат була. 1956 йылда малай тыуа, Уны Демьян тип атайҙар, 1959 йылда Нина исемле ҡыҙ балалары, 1961 йылда улдары Юрий һәм 1964 йылда кесе Улы Владимир тыуа. Пенсияға тиклем Талбазы ауылы предприятиеһында намыҫлы һәм тырышып эшләй, Балалары мәктәпте тамамлағас, артабан белеем алалар. Улы Демьян һәм ҡыҙы Нина юғары белем ала, бөтә ул улдары ла Совет Армияһы сафында хеҙмәт итә. Анисия  улдары, ҡыҙы һәм ейәндәре менән ғорурлана ала. Анисия Михайловна үҙенең бөтә аңлы ғүмерен ире менән үткәрә. Пенсияға тиклем эшселәр әҙерләү контораһында эшләй. Эшселәр һәм етәкселәр уны хөрмәт итәләр.. Был турала хеҙмәт ветераны исеме һәм миҙалы һөйләй.Бер быуатлыҡ ғүмер үткән инәйгә сәләмәтлек теләргә генә ҡала.

Римма ҒӘЛИМОВА