21 мартта Бөтә донъя шиғриәт көнө билдәләнә

Үткән йылдың аҙағында Балалар әҙәбиәте антологияһының III томы донъя күрҙе. Ул хронологик тәртиптә Фәтхелҡадир Сөләймәнов менән Ибраһим Ҡыпсаҡ әҫәрҙәренән башлап, урта быуын яҙыусыларының һәм әҙәбиәтебеҙҙең йәштәр ижады менән дауам итә.

Өс томдан торған «Балалар әҙәбиәте антологияһы»ның тәүге ике томында 141 автор йәлеп ителһә, өсөнсөһөнә лә ете тиҫтәгә яҡын ижадсыларҙың әҫәрҙәре тупланды, шуларҙың тиҫтәгә яҡыны – Стәрлетамаҡ ҡалаһы яҙыусылары. Китапты төҙөү- туплауға һәм сығарыуға яҙыусы Фәрзәнә Ғөбәйҙуллина күп көс һалды.

Балалар донъяһы. Уның ниндәй генә яғын алып ҡарама, офоҡтарҙан яңы ғына ҡалҡҡан ҡояш кеүек, яҡты ҡарашы, сағыу зиһене һәм сафлығы менән бар тарафтарҙы ла биләй. Кешелектең тап ошо мәле хәтерҙә нығыраҡ уйылып ҡала ла, ғүмер буйы йәнгә рәхәтлек биреп, сағыуҙарҙан-сағыу усаҡ кеүек йылылыҡ өҫтәп тора.Шуға ла бала саҡты сағылдырған сәнғәт әҫәрҙәренең роле баһалап бөткөһөҙ. Әсәһенең сәңгелдәк йырынан башланған рухи ҡиблалар матур-матур әкиәттәр, хыял донъяһына илтер риүәйәт-легендалар, фекер тәрәнлеген үлсәр мәҡәл-әйтемдәр, сер йомғағы булған йомаҡтар менән бер рәттән һүҙ сәнғәте ынйыларына ла байый. Бөтә донъя шиғриәт көнө уңайынан һуңғы томға ингән беҙҙең ҡала авторҙарының шиғырҙарын тәҡдим итәбеҙ.

ТЫНЛЫҠ

Тып-тын ғына йөрөй тынлыҡ,

Күренмәй ҙә –

Шәп уға:

Кешеләргә йоҡларға ла

Ҡамасауламай шуға.

Тынлыҡ –

Бөтәбеҙгә лә – үҙ,

Бар донъяға ла – үҙ ул:

Был – «Һуғыш» тигән һүҙ түгел,

«Тыныслыҡ» тигән һүҙ ул.

Константин ВУКОЛОВ (Салауат РӘХМӘТУЛЛА тәржемәһе)

ӨЛӘСӘЙ

Ауырып китте өләсәй,

Яһап бирҙек баллы сәй.

Торабыҙ уны һыйлап,

Бешереп бәлеш, ҡоймаҡ.

Мин китаптар уҡыйым,

Ағай ала гел «бишле».

Беҙ тырышҡас, өләсәй

Һауығырға тейешле!

Вера НИКИТИНА (ҒӘЛИӘ ҒӘЛИӘСКӘРОВА тәржемәһе)

БЕСӘЙ БЫЙМА ЭСЕНДӘ

Тышта буран ҡотора,

Сәйҙә илап ултыра:

«Бесәйем сығып киткән,

Аҙашып үлер микән?..»

Юҡҡа илай был Сәйҙә,

Хәйләкәр бит бесәй ҙә:

Шәп йылы оя тапҡан,

Быймаға инеп ятҡан.

Рәмзәнә АБУТАЛИПОВА.

ҠАСАН ЙӘЙ ЕТӘ ҺУҢ?

Ҡасан йәй етә һуң? Көтөп,

Күҙҙәрем талды.

Ҡояш апай көлөр күктә

Белмәй ал-ялды.

Һыу инергә барыр инек,

Ҡыҙынһаҡ гел дә,

Сирләмәҫ инек ҡыш көнө

Буранда, елдә.

Ниңә йәйҙе көтәһең, тип

Һораһаң, күрсе! –

Әсәйем һыуҙа йөҙөргә

Туп алып бирҙе.

Рәшиҙә ШӘМСЕТДИНОВА.

ҠАСМА, ҠОЯШ!

Ҡояш, ҡояш, һаубуллашма,

Иртәнсәк әйләнеп кил һин.

Күңел төштө, ҡояш юҡта

Тыңлаусан була алмам мин.

Көҙгө ҡойма ямғыр ғына

Кәйеф ҡырҙы, әлбиттә.

Эҫе лә, болотло көн дә

Була бит тәбиғәттә.

Ямғыр тымды һәм ҡояшҡай

Саҡырҙы мине тышҡа –

Күләүек буйлап киләмен,

Ҡояшҡа ҡарап көләмен.

Римма ҒӘЛИМОВА.

УҠЫРҒА ЯРАТАМ

«Ике»нән дә ҡурҡмайым,

«Берле»нән дә өркмәйем.

Мәктәптә ныҡ тырышып,

Тик уҡырға теләйем.

«Дүртле»гә дуҫ булырмын,

«Бишле» гә ынтылырмын.

Сөнки өлкән ағайым

Ярҙам итер, моғайын.

ОКСАНА САЛЬНИКОВА (Әлфиә ӘСӘҘУЛЛИНА тәржемәһе)

ЙОМАҠ ҠОЯМ

Ҡустыларға тыныс йоҡо теләп,

Яндарына киләм. Ә улар:

«Йәле, апай, йомаҡ ҡойсо», - тиҙәр,

Ә күҙҙәре, гүйә, йондоҙҙар.

Ай шуҡлығын күңелемә тиреп,

Мин дә бағам балҡып (мут апай»Ә)

«Өй башында ярты икмәк тора.

Йә, әйтегеҙ әле, кем абай? –

Шул ҡаласты эләктерам тиеп,

Өй башында бейей бер айыу.

Аҫта уны сәй әҙерләп көткән

Дүрт апайға әммә бер яулыҡ».

Ҡустыларым булып, күҙҙәремә

Һораву менән баға балалыҡ:

«Йомағыңа апай, апай, яуабыңды

Үҙең генә әйтсе, яраймы?!»

Серле генәмин дә йылмаям да

Тағы-тағы ҡоям йомаҡтар.

Ҡатмарланған һайын һорауҙарым,

Сағыуыраҡ балҡый йондоҙҙар.

Рита ФӘТКУЛЛИНА.

АПРЕЛЬ

(Әкиәттән өҙөк)

Иртә ҡош тауыштары менән шауланы. Ҡояштың ҡыҙғылт ирендәре сағыу йылмайыу менән йорттар өҫтөнән балҡыны.

- Апрелде яратам! – тине өләсәһе.

- Уф! – тип Сёмка уфтанып алды. Төн буйы үҙ-үҙенә тыуған ризаһыҙлыҡ ҙурайғандан-ҙурая барҙы.

- Бала саҡта, хәтерләйем, беҙ был ваҡытта ҡайынлыҡҡп бәшмәк йыйырға йөрөй торғайныҡ…

- Бәшмәк?! – тип үҙ ҡолағына үҙе ышанманы Сёмка. – Ҡар аҫтында үҫәме ни ул?

- Бүрекбаш бәшмәктәр ҡар ирей башлау менән килеп сығалар, тағы ла – умырзаялар…

- Сәскәләр?! – тип тағы ла көслөрәк тауыш менән аптыраны ейәне.

- Эйе, эйе, иң тәүҙә умырзаялар ҡалҡып сыға, һуңғараҡ – бәпембә.

- Тимәк, был ай шулай уҡ сәскәле буламы инде? – тип үҙ алдына һөйләнгәндәй әкрен генә ҡабатланы малай.

- Борон-борон апрель айын сәскә айы тип тә йөрөткәндәр – ҡыҙыл талдар, ерек, умырзаялар сәскә ата…

Йә, бар, йүгер инде үҙеңдең баҡсаңа.

Гүзәлиә АРИТҠОЛОВА (Фәрзәнә ҒӨБӘЙҘУЛЛИНА тәржемәһе)

Материалды Р.ҒӘЛИМОВА әҙерләне.