Ғәли шулай эстән генә Уйылдан ҡарт-ты йәлләй-йәлләй маңлайынан, битенән, арҡаһынан аҡҡан әсе тирен шаҡмаҡлы ҡульяулығы менән һөртөп алды, салбар кеҫәһендә йөрөткән ҡайрағын сығарып, салғыһын оҙон-оҙон тартып яныны ла, урман ситендәрәк йомшаҡ үләнде сабып йөрөгән Зәйтүнәһенә күҙ һалды.
– Кәләш, ҡайҙа бер юлы һинекен дә яныйым. Үҙең генә ҡайраҡты сең-сең итеп йөрөтәһең дә ул, салғың үтмәҫлә-неп киткәндер.
Зәйтүнәһе туҡтап ял итеү форсаты табылғанға ҡыуанып, уны үҙе эргәһенә саҡырҙы:
– Әйҙә, үҙең бында, ҡайын күләгәһенә. Ҡояш бигерәк өтөп алып бара. Бер һыуһын эшләнек бит инде. Атайым күрмәгәндә әҙерәк ял итеп алайыҡ.
Ғәли бакуйҙы икенсе яҡтан ҡайырып сыҡты ла, бер ҡосаҡ йәш бесән алып килеп, ҡатынының алдына һалды.
– Мә, түшәп ултыр, ҡырмыҫҡа тешләмәҫ.
– Әллә бөгөн тыуғанһың һин, ялан башмағы. Йәш бесәнгә кем ултыра? Хәҙер сәнсеү алып ауырып китерһең.
– Ауырый ти. Һиңә бында Уйылдан ҡарт барҙыр шул.
– Әллә бөгөн тыуғанһың һин, ялан башмағы. Йәш бесәнгә кем ултыра? Хәҙер сәнсеү алып ауырып китерһең.
– Ауырый ти. Һиңә бында Уйылдан ҡарт барҙыр шул.
– Әллә һин атайымды ауырый тиһеңме? Ауырыу кеше бүре һымаҡ ашамай инде. Килгәне бирле күпме бесән сапты? Ике-өс күтәрем. Былтырҙан башлап башын хәйләгә һалды ҡартың: бер-ике бакуй үтәме-юҡмы, тота ла урман эсенә һыҙа. Унда еләҫ, рәхәт шул. Ҡурай еләге, сейә ауыҙға үҙе өҙөлөп төшөргә әҙер тора. Ә бында йыл һайын ял итеү урынына ат кеүек егелеп эшлә. Оҙон ҡыш буйына бер ҡырҡым ит ебәрһәсе!
Таҡыр ерҙә ҡырын төшөп һуҙылып ятҡан Ғәли һутлы мәтрүшкәне ҡабып тешләп өҙҙө лә:
– Ҡуй, ниңә улай юҡты һөйләйһең? Ысынлап та эсе китәлер. Көн эҫелә юҡ-бар киҙеү тейеүсән бит ул.
– Тейер, теймәҫ ни. Бесән ваҡыты етә башлаһа “Балам, ҡасан ҡайтаһығыҙ?” – тип хат артынан хат ебәрә, бесән бөтә башлаһа: “Ҡасан китергә уйлайһығыҙ”, – тип теңкәне ҡорота.
– Тейер, теймәҫ ни. Бесән ваҡыты етә башлаһа “Балам, ҡасан ҡайтаһығыҙ?” – тип хат артынан хат ебәрә, бесән бөтә башлаһа: “Ҡасан китергә уйлайһығыҙ”, – тип теңкәне ҡорота.
Ғәли ҡатынының һүҙенә ҡушылғыһы килмәй ырғып торҙо ла, салғыһын ташлап киткән ергә йүнәлде.
– Йә, етер һиңә. Бер нәмәне ауыҙыңа алһаң, туҡтала белмәйһең. Ашағаның ит түгелме ни?
Үҙенең дә ҡайныһына бик йәне көйә ине. Йылдан-йыл шул хәл ҡабатлана. Йәй етеп ял итеү осоро башланһа, ауылға ашығалар. Ул машина-машина утын әҙерләү, ул кәртә-ҡура тулы малға ҡышҡылыҡ бесән – бөтәһе лә Ғәли елкәһендә. Башта, Зәйтүнә әйтмешләй, ялан башмағы урманға атлығып килә ине. Ҡаланың ҡоро, тынды ҡурып барған һауаһынан һуң был урман – ожмах. Ана бит ниндәй генә сәскә юҡ бында! Ул мәтрүшкә, ул аҡ сәскә, ул шалфый, ул тирә яҡҡа иҫерткес еҫ бөркөгән ҡан үләне, һолоҡай… һанап та бөтөрлөк түгел. Түңәрәк-түңәрәк туғайҙарҙа нәмәләр генә үҫмәй? Бәғзе йылда салғы аҫтынан ҡып-ҡыҙыл ер еләге ҡайырылып-ҡайырылып ҡала. Зәйтүнәһе түҙмәйенсә уның алдына төшөп йыя башлай. Һә тигәнсе усы еләк менән тула. Ә урман эсе… Бөлдөргән, ҡарағат, ҡурай еләге, сейә – сәсеп үҫтерһәң дә былай уңмаҫ! Был яҡта урман сейәһен бар тип тә белмәйҙәр, эшкә лә һанамайҙар. Тау сейәһен генә йыялар. Ғәжәп сейәгә бай яҡ: Сейәле тау, Елле ҡая, Оло тау, Билтерле йорт, Көнбикә… Тауҙары ла ҡыҙыҡ ҡына. Итәгендә кешенән бейегерәк булып үҫкән селекте йырып сығырлыҡ түгел. Ғәли тәү тапҡыр сейәгә әбейҙәргә эйәреп барғайны. Тирә-яҡтың һиллегенә иҫе китеп шомланып барғанда, ҡапыл күнәк ҡаҡҡан тауышҡа һиҫкәнеп китте. Тәүҙә береһе генә, уға икенсеһе, өсөнсөһө эйәрҙе. Күнәк сыңғылдатыуына һайт-һайтлаған тауыштар ҡушылды. Шулай итеп эҫелектән һаҙмат ерҙә ҡасып ятҡан айыуҙы ҡурҡыталар, имеш. Ғәли селек араһында тамам буталып, битен-ҡулын һыҙыртып килеп сыҡҡанда, әбейҙәр тау үрендә ине инде. Шунда күрҙе ул беренсе тапҡыр тау сейәләрен. Алыҫта яп-яланғас булып күренгән тау ысынлап та хайран ҡалырлыҡ тау икән.
Һелкенмәй ҙә ултырған сал ҡылғандар араһында ерҙән саҡ ҡына ҡалҡҡан сейә ҡыуаҡтары һырып алған. Емештәрҙең ауырлығын күтәрә алмайынса ергә эйелгән ботаҡтарында бармаҡ битендәй ҡарағусҡыл ҡыҙыл сейәләр мөлдөрәшеп аҫылынып торалар. Ғәлиҙең шул саҡ ауыҙ һыуы ҡороп, тыны ҡыҫылып киткәйне. Әле лә ҡайныһының көнгә бешеп һытылырҙай булып ултырған сейәләрҙе услап-услап һоғоноуы күҙ алдына килеп баҫты ла, уның һарыуын ҡайнатты. Ысынлап та бында ялсылар бармы ни алһыҙ-ялһыҙ эшләргә.